Dus… Iemand uit jouw familie of vriendenkring geeft huisonderwijs aan zijn/haar kinderen. Misschien vind je dat fantastisch maar even goed kan het zijn dat je je afvraagt waar ze dat nu in hemelsnaam weer halen. Dat je ervan overtuigd bent dat een kind naar school moet. Dat ze hun kinderen gaan verpesten en asociale, rare wezens van hen gaan maken. Dat het maar een fase is en ze ze uiteindelijk wel terug naar school zullen laten gaan. Dat ze niet willen dat hun kind(eren) goed onderwijs krijgt/krijgen. Natuurlijk kan het ook ergens tussenin zitten en vind je het razend interessant, maar tegelijk ook wel wat risicovol.
Ik snap het. En die huisonderwijzende (klein)dochter, nicht, nonkel, neef of vriend waarschijnlijk ook áls je maar wat interesse toont om het op z’n minst te willen begrijpen. Uiteindelijk zie je die persoon waarschijnlijk graag en wil je hem/haar toch wat ondersteunen. Niet?
Daarom deze blogpost. Hier een aantal nuttige dingen om te weten over huisonderwijs:
Wat is huisonderwijs?
In België is er geen schoolplicht, maar leerplicht. Dat wil zeggen dat een kind niet naar school moet, maar wel onderwijs moet krijgen. Dat onderwijs kan er heel verschillend uitzien: naar school gaan of huisonderwijs krijgen, heel schools huisonderwijs krijgen of net helemaal niet, met anderen samen of meer op zichzelf, begeleid door de ouders of in de vorm van een privéschool…
Hoe ziet dat eruit?
Awel ja, heel verschillend dus. Meestal is het eerste idee van mensen dat er een soort van school gecreëerd wordt in de thuisomgeving compleet met moeder die les geeft en speeltijd tussendoor. Nu zullen er misschien wel gezinnen zijn die het op die manier aanpakken, maar vaak is dat toch niet echt het geval. Het woord “huisonderwijs” laat misschien wel uitschijnen dat het gaat over onderwijs in huis, maar het kan echt overal: in het bos, in de speeltuin, in een museum, bij een hobby … Je geeft het ook vorm zoals je zelf wilt. Met speeltijden en echte lessen kan dus maar moet zeker niet.
Heel veel huisonderwijzers gebruiken het echte leven en de echte wereld om te leren.
Waarom doen mensen aan huisonderwijs?
In echt zowat alle gevallen is dat omdat mensen het beste willen voor hun kinderen. Geloof mij als ik zeg dat bijna iedereen niet over één nacht ijs gaan en dat ze eerst ook goed nadenken over sociale contacten, hoe ze leerstof gaan aanbrengen en hoe ze ervoor gaan zorgen dat de kinderen krijgen wat ze nodig hebben.
Dat gezegd zijnde kunnen er heel veel verschillende redenen zijn waarom mensen kiezen voor huisonderwijs. Ik zet er een aantal op een rijtje:
- Hun kind heeft het lastig op school. En dat kan op veel verschillende gebieden zijn: sociaal als ze bv. gepest worden, cognitief als ze meer tijd nodig hebben dan wat ze krijgen in de klas of net het tegenovergestelde, emotioneel als ze bv. heel gevoelig zijn en niet goed functioneren in een klas van 25 met bijbehorende prikkels, neurodivers als ze bv. een label als ADHD, ASS, dyslexie… hebben en dus anders functioneren dan een “gemiddeld” kind …
- Ze staan niet achter het onderwijssysteem waarin kinderen een groot deel van de tijd in de klas zitten met een leerkracht/handleiding/leerplan dat bepaald wat er wanneer geleerd wordt.
- Ze willen een leeromgeving die vrij is van punten, testen en druk leggen op hun kind.
- Ze willen een vrijere levensstijl om bv. te kunnen reizen.
- Ze willen zelf instaan voor het leren van hun kind en meer/veel tijd doorbrengen met hun kind.
Dit zijn een aantal redenen, maar uiteraard kan het ook een combinatie zijn of nog een helemaal andere reden.
Hoe zit dat dan met sociale contacten?
Ik denk dat dit de meeste gestelde vraag ever is als het over huisonderwijs gaat. Ik kan u verzekeren dat ook dat in de meeste gevallen iets is waar ouders vooraf bij stilstaan. Ja, school is de standaardmanier om vriendjes te maken, maar niet de enige manier.
Ik nodig je uit om hier verder te lezen en of hier te luisteren als je nog wat meer wilt weten over dit thema.
Moet je geen achtergrond hebben als leerkracht om dat te kunnen?
Nee, dat moet niet. Is het handig? Ja, in bepaalde opzichten wel. In andere opzichten kan het ook belemmerend werken. Ik ken genoeg ouders die geen onderwijsachtergrond hebben en er toch aan begonnen zijn. Dat lukt wel. En dat is niet per se omdat het “maar” niveau lagere school is. Wel omdat ze bereid zijn om samen met hun kind te leren en te groeien. Dat is volgens mijn crucialer dan een onderwijsachtergrond.
Hoe kan je helpen?
Goede vraag. Je hoeft het niet te begrijpen, maar openstaan en begrip opbrengen mag wel. Toon interesse in wat de kinderen doen, maar zonder hen te ondervragen. Ik persoonlijk geloof dat kinderen van iedereen iets kunnen leren aangezien iedereen zijn eigen talenten heeft. Stel dus gerust een toffe activiteit voor, maar heb ook begrip als daar (nu) niet op ingegaan wordt. Huisonderwijzers volgen vaak echt het kind waardoor er soms ook dingen geweigerd worden. Neem dat niet persoonlijk.
Heb vertrouwen in ons en onze keuze. De kans is zeer groot dat we een weloverwegen en doordachte keuze hebben gemaakt. Heb je vragen of bezorgdheden dan mag je die gerust delen, maar op kritiek zitten we niet te wachten. Het kost veel energie om elke keer in de verdediging te gaan en standpunten te verduidelijken. Energie die we liever gebruiken voor onze kinderen.
En dan nog heel belangrijke: onze keuze zegt niets over jouw keuze, die van jouw kinderen of die van anderen. Het is niet omdat wij kiezen voor huisonderwijs, dat we kritiek hebben op anderen die dat niet doen. Wij maken een keuze die ons goed lijkt, net zoals jullie en anderen een keuze maken die voor jullie/hen goed lijkt.
Je hoeft het niet te begrijpen. Je hoeft niet akkoord te gaan. Wel vragen we respect voor onze keuze. En steun als je voelt dat je dat wilt.