Vorige week had ik een babbel met iemand die huisonderwijs overweegt. Ik denk dat ik twee of drie keer herhaald heb dat ik geen promopraatje wou houden voor huisonderwijs (maar het dus toch een beetje deed). Dat doe ik niet bij iedereen trouwens. Enkel wanneer ik voel dat iemand er zelf toch eigenlijk al bijna helemaal van overtuigd is.
Het is namelijk niet mijn bedoeling om mensen te overtuigen huisonderwijs te geven. Er zijn voor- en nadelen aan, zoals aan alles. Voor mij wegen die voordelen op dit moment door dus vandaar het gevoel dat ik soms een promopraatje lever. Maar voor jou kunnen de nadelen doorwegen. Of kan het gelijk op gaan. En dat (h)erken ik dan ook natuurlijk.
In ieder geval… Ik deel graag wat voor mij de voor- en nadelen zijn van huisonderwijs.
Voordelen van huisonderwijs
Laat me beginnen met de voordelen.
De twee grootste zijn voor mij rust en vrijheid. Ondertussen sta ik er misschien niet meer elke dag bij stil, maar toch nog wel vaak, bij die rustige ochtenden. Vaag herinner ik me nog hoe ik tijdens de schoolperiode ’s morgens op een gegeven moment altijd druk voelde, onrustig werd en meestal begon te zeuren of in het ergste geval boos werd. Dan zat ik daarna op mijn fiets woest te trappen om toch nog maar min of meer op tijd te zijn. Ik was meestal diegene die de poort mocht sluiten, soms net niet die persoon. Dat is nu helemaal anders. We blijven lekker liggen knuffelen ’s morgens. Ontbijten vaak pas als de school al een tijdje bezig is. Er is meestal geen druk om iets bepaald te doen en veel huisonderwijzers komen wat later dan afgesproken dus ook daar is ruimte. Heerlijk!
Met vrijheid bedoel ik niet per se mijn vrijheid, maar vooral die van de kindjes (al vind ik die van mezelf ook wel fijn hoor). Ze kunnen kiezen wat ze willen doen, wat ze niet willen doen, of ze kleren aandoen of wat langer in pyjama blijven, wanneer ze eten en drinken, welke opdrachten ze wel of niet doen … Er is niemand die de dag voor hen al ingevuld heeft. Er zijn enkel suggesties die gedaan worden, gebaseerd op wat ze op dat moment nodig hebben of waar ze in geïnteresseerd zijn. En ook fijn is dat ze kunnen luisteren naar hun lijf. Een mindere dag vandaag? Dan rust je gewoon wat extra.
Daarmee samenhangend: we werken op hun tempo. Er is geen vast programma. Of ja, dat is er natuurlijk wel in de vorm van de eindtermen die behaald moeten worden. Maar we volgen geen strakke jaarplanning waarbij de hele methode er tegen het einde van het jaar doorgejaagd moet zijn omdat de leerkracht van het jaar nadien anders in de problemen komt. Soms doen we dus iets dat op school ook in hun jaar zou geleerd worden. En soms is het iets van het jaar ervoor of het jaar erna. Of misschien zelfs wel drie jaren erna. Dat kan. Omdat het aangepast is aan hun tempo en hun behoeften.
Eigenlijk ook een hele belangrijke: de tijd samen. Die kindertijd is zo snel voorbij en maar een fractie van mijn en hun leven. Ik ben ongelooflijk dankbaar dat ik daar zo’n groot deel van ben. Ik ben bijna 24/7 samen met hen (en ja, dat komt dadelijk bij de nadelen ook nog aan bod hoor). Die tijd samen is voor mij zo kostbaar en die nemen ze ons nooit meer af. Ik geniet het privilege om hen groot te zien worden. Om hun vreugde, verdrietjes, trots en frustraties vanop de eerste rij mee te maken. Om vriendschappen te zien groeien en ruzies te helpen oplossen. Om de band tussen de zussen te zien. Om zoveel liefde te voelen en te krijgen. Je kan me opvegen hoor.
Nadelen van huisonderwijs
En dan de nadelen van huisonderwijs. Want die zijn er ook hoor, maar zoals gezegd wegen die op dit moment niet door op de voordelen. En ik zeg op dit moment want dat kan uiteraard altijd veranderen in de toekomst.
Ik ben meestal samen met mijn kinderen. En dat vind ik heerlijk want ik had het net al over veel tijd samen, maar ik ben ook heel graag alleen. Er zijn een paar momenten per week dat dat lukt. ’s Avonds bijvoorbeeld als ze slapen. Of als ze even met de papa op stap zijn of bij de grootouders zijn. Of als ik de zorg even kan delen doordat we met iemand anders zijn. Die momentjes heb ik nodig om sane te blijven.
Ik wil niet elk nadeel gaan counteren met een maar, maar ik ga het hier toch al wel doen. Maar je kan die tijd samen niet vergelijken met de tijd samen als je gaat werken en je kind naar school gaat. De momenten die je dan samen hebt, zijn de momenten waarop jullie allebei niet op je best zijn: moe, overprikkeld, druk, gefrustreerd, verdrietig … Niet top. Of in het weekend dat volgepropt zit met alles waar je tijdens de week geen tijd voor hebt. Dus ook al ben ik niet vaak alleen, de momenten samen zijn meestal ook opladend. Alleen niet altijd en elke dag.
Financieel gezien is het minder interessant dan wanneer ik deeltijds of meer zou werken. Ik werk nu ook, als zelfstandige: de activiteiten die je op deze website terugvindt en als PAB-assistente. Maar eerlijk is eerlijk: het levert me op dit moment nog niet zoveel op (financieel gezien dan he). Het is niet zo dat we op het einde van de maand alleen boterhammen met choco kunnen eten, maar we gaan ook geen twee keer per jaar op vakantie gaan en ik koop ook niet elke maand nieuwe kleren voor de meisjes of mezelf. Dat is helemaal prima, maar het is wel vaak de grote struikelblok voor gezinnen die huisonderwijs een kans willen geven. Niet die luxedingen waar ik het over heb trouwens, maar wel die boterhammen met choco.
En dan iets wat ik niet per se als een nadeel zie, maar dat ik wel wil vermelden: je moet zelf een actieve rol spelen als het gaat over sociale interacties. Waar dat op school als “vanzelf” gaat doordat er veel kinderen zijn, moet je als huisonderwijzer wel even zelf op zoek gaan naar kinderen en/of groepjes waar jij en zij aansluiting bij vinden.